انواع صید ماهی در دریای خلیج فارس

کشور ایران خوشبختانه به سه دریا نزدیک است که شامل دریاچه خزر در شمال کشور، دریای خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور می­شود. از این رو یکی از اصلی­ ترین و مهم­ترین کشورهای صادرکننده ماهی به خاورمیانه، ایران است. امروزه با افزایش صید ماهی در دریای خلیج فارس، میزان صادرات ماهی­های گرمسیری نیز افزایش یافته است. دریای خلیج فارس یکی از مهم­ترين مناطق گرمسیری برای صيد انواع ماهي آب شور، میگو، صدف و خرچنگ است. ویژگی­های خاص دریای خلیج فارس شامل آب گرم، عمق کم، جنس خاک ساحل و صخره­ های آن می­شود که باعث رشد و نمو آبزیان گرمسیری در دریای خلیج فارس شده است. صید ماهی در دریای خلیج فارس به دو روش انجام می­شود، صید ترال و صید لانگ لاین. اصولا هدف از ماهیگیری در خلیج فارس، خرید و فروش و تجارت ماهی و آبزیان دریایی است. ناگفته نماند که عمده درآمد مردم نزدیک به دریای خلیج فارس، از ماهیگیری تامین می­شود و علاوه بر صادرات به کشورهای همسایه، بخشی از ماهی­ها و آبزیان در سراسر کشور توزیع می­شود. صید ترال در دریای خلیج فارس موجب آسیب دیدن زندگی دریایی آبزیان شده است و از این رو توصیه می­شود برای تداوم صنعت ماهیگیری و جلوگیری از نابودی محیط زیست، صید ترال در منطقه کاهش یابد و به صورت نظارت شده و کنترل شده انجام شود. صید ماهی در دریای خلیج فارس اهمیت بالایی در سطح کشوری و استانی دارد و بایستی تداوم داشته باشد.

صید ترال در دریای خلیج فارس

صید ترال از تور ماهیگیری بزرگ و قیفی شکل تشکیل شده است. حین صید، تور ماهیگیری از دو طرف به تخته‌هایی متصل است و به دنبال شناور در دریا کشیده می‌شود. کف ‌روبی و گوفه‌کشی یکی از روش­های قدیمی ماهیگیری می­باشد که امروزه با نام صید ترال شناخته می­شود. صید ماهی در دریای خلیج فارس به روش ترال، با کشیدن تور در آب انجام می­شود. تور توسط یک یا چند شناور مانند قایق صیادی کوچک یا دو شناور مخصوص ترال، کشیده می­شود و ماهیگیری می‌کند. صید ترال در دریای خلیج فارس عمدتا با هدف تجارت ماهی، انجام می­شود. صید ترال برای ماهیگیری تا اعماق بیشتر از 200 متر کاربرد دارد از این رو امکان صید ماهی­های میان زی و کف زی را فراهم کرده است. تور ترال به دو دسته­ی کف و میانی تقسیم می­شود که از تور میانی برای صید ماهی میان زی و از تور کف برای صید میگو و ماهی­های کف زی استفاده می­شود. یکی از کاربردهای تور ترال میانی، صید ماهی­های سطحی است که با نام ترال سطحی شناخته شده است. اندازه دهانه­ی تور ترال میانی بزرگتر از دهانه­ی تور ترال کف است و از این رو اندازه تور ترال میان سطحی از ترال کف بزرگ­تر می­باشد.

مضرات صید ترال در دریای خلیج فارس

مضرات صید ماهی در دریای خلیج فارس به روش ترال، شامل استفاده بیش از حد از صید ترال و آسیب‌های وارد شده به بستر دریا می­شود. استفاده بیش از حد از صید ترال و کف روبی دائمی دریا موجب بروز اختلال در توازن زندگی دریایی می­شود. صید ترال در بسیاری از کشورها به صورت کنترل شده انجام می­شود و در برخی از کشورها ممنوع شده است. صید ترال با جارو کردن کف دریا تا سطح دریا، آسیب­های جبران ناپذیری به زندگی دریایی وارد می­کند. تغییر اکوسیستم، تلفات سنگین موجودات دریایی، خسارت دیدن زیستگاه جلبک‌های دریایی و از بین رفتن مرجان‌ها از جمله آسیب­هایی است که صید مداوم ترال به زندگی دریایی وارد می­کند.

صید لانگ لاین در دریای خلیج فارس

لانگ لاین همان رشته قلاب طویل است که یکی از روش­های استاندارد ماهیگیری است. برخي از كشورها صید ماهی به روش لانگ لاين را جزو اصلی­ترین روش صیادی محسوب کرده­اند. برای مثال بیش از 60 درصد میزان صید ماهی در کشورهایی مثل تایوان و اندونزی به روش لانگ لاین انجام می­شود. صید ماهی در دریای خلیج فارس به روش لانگ لاین، امکان صید ماهی­های کف زی را فراهم کرده است. یکی از دلایل عدم استفاده از صید لانگ لاین در دریای خلیج فارس، عدم آشنايي درست صيادان منطقه با نحوه­ی اجرای لانگ لاین است. از عوامل موثر در صید ماهی در دریای خلیج به روش لانگ لاین، می­توان به نوع طعمه­ی مورد نیاز برای صید اشاره کرد، چرا که هر عمقی نیازمند طعمه خاص است. هر ماهی در عمق خاصی زندگی می­کند و برای جذب آن بایستی از طعمه مناسب استفاده شود. تعیین نقاط قلاب­ریزی و عمق قرارگیری قلاب­ها در صید لانگ لاین بسیار اهمیت دارد و بایستی توسط ماهیگیران مشخص شود.

مزایای صید لانگ لاین در دریای خلیج فارس

ماهی­ های صید شده به روش لانگ لاین با کیفیت­تر از ماهی­های صید شده به روش ترال هستند. در روش ترال صید به صورت جمعی است ولی صید لانگ لاین با صید اختصاصی، کیفیت بالاتری دارد و برخلاف صید ترال، به زندگی دریایی آسیب نمی­رساند. به عبارتی می­توان گفت صید ماهی در دریای خلیج فارس به روش لانگ لاین منطبق بر اصول صید پایدار می­باشد و از این رو دوست­دار محیط زیست است. برای جلوگیری از صید سایر ماهی­ها و آبزیان، صیادان می­توانند از روش­هایی چون نصب وزنه، نصب علایم هشدار دهنده، اجرای عملیات قلاب ریزی در طول شب و عدم ریختن طعمه در آب در هنگام ماهیگیری، استفاده کنند. لانگ لاین عمدتا به جهت صید تن ماهیان استفاده می­شود. یکی دیگر از مزایای صید به روش لانگ لاین، ارزان قیمت بودن آن است.

لیست بنادر مناسب جهت صید ماهی در دریای خلیج فارس

یکی از مناطق جنوبی مناسب جهت صید ماهی، منطقه بوشهر است که شامل بنادر سیراف، دیر و جنابه (گناوه) می­شود. استان هرمزگان بخشی از صید ماهی در دریای خلیج فارس را برعهده دارد که تمام بنادر واقع در بندر عباس را شامل می­شود. بندر کنگ، معلم، بندر سايه خوش، گشه، شناس، بندر ملو، بستانه، ديوان، بندر چارک، بندر مقام، طاحونه و گرزه از جمله بنادر منطقه هرمزگان هستند. جزیره­ی قشم، لارک و جزیره­ی هرمز از جمله مناطقی هستند که از دریای خلیج فارس صیادی می­کنند.